Το τελευταίο διάστημα
συντελούνται ιδιαίτερα χρηματοοικονομικά γεγονότα που χρίζουν προσοχής και
επισήμανσης. Η περιβόητη από πολλούς αναμενόμενη διόρθωση των αγορών ήρθε
υπερατλαντικά, και μετά από την επίσκεψη Τσίπρα στον Λευκό Οίκο όταν ο
Αμερικανός πρόεδρος «διαφήμιζε» την άνοδο του βασικού χρηματιστηριακού δείκτη Dow Jones πριν δεχτεί
ερωτήσεις, περάσαμε προχθές στην Μαύρη Δευτέρα όπου ο ίδιος δείκτης κατέγραφε
ιστορική ενδοσυνεδριακή απώλεια 1500 μονάδων και προκαλούσε μνήμες καταστροφής
παρόμοιες με το σκάσιμο της φούσκας των ενυπόθηκων δανείων.
Την επόμενη μέρα θα βγαίναμε στις
αγορές να δανειστούμε 3 δις για επτά έτη με προσδοκώμενο επιτόκιο κάτω από 3%, σαφώς
υψηλότερο από το μνημονικό επιτόκιο που σήμερα βρισκόμαστε, αλλά και
απροσδόκητα χαμηλότερο από αυτό που υπολόγιζε και ο πιο αισιόδοξος έναν χρόνο
νωρίτερα. Η «καθαρή» μάλιστα έξοδος που δρομολογείται μέσω των αγορών βάζει τον
πήχη των κεφαλαίων που θέλουμε να αντλήσουμε από τις αγορές μεταξύ των 12 και
15 δις.
Εν το μεταξύ το Ελληνικό
χρηματιστήριο ανεβάζει στροφές, έχει σταθερά αυξανόμενο ημερήσιο τζίρο και
έδωσε πρόσφατα αποδόσεις σαφώς μεγαλύτερες των υπολοίπων Ευρωπαϊκών αγορών. Με
πολλές διακυμάνσεις καταγράφει υψηλότερα επίπεδα τιμών ιδιαίτερα μετά τον εφησυχασμό
όσον αφορά τα τεστ αντοχής των Ελληνικών συστηματικών τραπεζών που προτρέχουν
στο συμπέρασμα ότι δεν θα χρειαστούνε νέα κεφάλαια οι τράπεζες μας.
Παράλληλα οι ηλεκτρονικοί
πλειστηριασμοί έφεραν κακοπληρωτές στο θάλαμο των τραπεζών και πολλά
προβληματικά δάνεια αγοράστηκαν και αγοράζονται από εξωχώρια funds και όχι μόνο. Κλάδοι της
οικονομίας μας αναδιορθώνονται και μετά από το πετυχημένο μοντέλο του
Μαρινόπουλου και την μέθοδο μετοχοποίησης των χρεών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον
περιμένουμε να δούμε την επιχειρηματική εξέλιξη εταιριών πολύπαθων κλάδων όπως
οι ιχθυοκαλλιέργειες, οι κατασκευές και άλλων.
Είναι αλήθεια τα πράγματα τόσο
μεταλλαγμένα που μπορούμε με ασφάλεια να μιλάμε για μία στροφή της Ελληνικής
οικονομίας στην κανονικότητα και να κοιτάμε πιο αισιόδοξα το άμεσο και το απώτερο
μέλλον;
Και ναι και όχι.
Σίγουρα μετά από μια παρατεταμένη,
και ανώφελη κατά την ταπεινή μου άποψη, μεταρρυθμιστική απροθυμία που κολλούσε
στις υπογραφές και σε μικροπολιτικές ισορροπίες, και αφού απωλέσαμε πάνω από το
ένα τέταρτο του ΑΕΠ μας, εξελίσσεται με τις ευλογίες των εταίρων μας η θεωρία
του ελατηρίου που προκαλεί προσδοκία καλύτερων μακροοικονομικών δεικτών και αναβάθμιση
του αξιόχρεου της χώρας μας. Είναι επίσης θέμα ημερών ή και ωρών να βγούμε στις
αγορές προσδοκώντας όχι μόνο ένα «μαξιλάρι» χρηματοδότησης αλλά μία καμπύλη
ομολόγων που μετά και την πετυχημένη ανταλλαγή των κουρεμένων ομολογιών του PSI (bond swap) θα φέρει και την κανονικότητα
στον δανεισμό της χώρας μας.
Η πορεία δείχνει καλοσχεδιασμένη
και προδιαγεγραμμένη. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν ωστόσο πολλοί. Από την μεταβλητότητα
των αγορών και την πιθανή αύξηση των επιτοκίων μέχρι τον εφησυχασμό μιας «μεταμνημονιακής»
συνεχόμενης επιδοματικής παραχολογίας. Ας μην ξεχνάμε ότι τα 100 δις
βεβαιωμένων οφειλών των Ελλήνων φορολογουμένων προς το δημόσιο υποθηκεύουν
κυρίως την ακίνητη περιουσία μας. Οι δε ασφαλιστικές υπέρογκες εισφορές που
οδηγούν σε παρατεταμένη εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή, υποθηκεύουν την
δυναμική της ανάπτυξης, της κατανάλωσης και για όσους τα καταφέρνουν της
αποταμίευσης.
Όπως και να έχει το 2018 θα είναι
ένα έτος που δεν θα μας αφήσει ασυγκίνητους. Η έξοδος μας στις αγορές δεν είναι
πανάκεια. Η οικονομία μας είναι βαθύτατη πληγωμένη και η ψυχολογία λείπει ακόμα
από πολλούς. Αν σε όλα αυτά αναλογιστούμε και μια τυχόν πολιτική αβεβαιότητα
που μπορεί αναπάντεχα να προκύψει, το
κόστος χρήματος σίγουρα δεν θα είναι αυτό που σχεδιάζουμε. Οψόμεθα !
