Δύο κίνδυνοι στο εγχείρημα για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης

Δύο κίνδυνοι στο εγχείρημα για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης

(δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο voria.gr στις 28/11/2017 )

 

Μετά την πετυχημένη ημερίδα της Παρασκευής που μας πέρασε, η «Ριβιέρα» της Θεσσαλονίκης δεν είναι πλέον ένα ρομαντικό αφήγημα. Είναι μία ανοιχτή πρόταση προς υλοποίηση που φαίνεται πως ήδη προκαλεί ενδιαφέρον χρηματοδότησης σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσο υποστηρίχτηκαν από τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)

Θα είναι άραγε τόσο εύκολη η συζήτηση και η υλοποίηση της πρότασης;

Φυσικά και όχι.

Αφού καθίσει η «σκόνη» των εντυπώσεων και του ανταγωνισμού σχετικά τόσο με την πατρότητα του εγχειρήματος, όσο και με το ποιος είναι ο αναγκαίος φορέας υλοποίησης, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η γνώριμη σε όλους τακτική να συζητάμε πολύ αλλά να κάνουμε πολύ λιγότερα σε αυτή την πόλη, αυτή την φορά δε θα επαναληφθεί. Ο βασικός κίνδυνος να μπούμε σε μια τέτοια δίνη ατέρμονων συζητήσεων είναι διττός.

Από την μία έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό της γραφειοκρατίας και του μακρινού χρονικού ορίζοντα που χρειάζεται ώστε να επέλθει η θεσμική θωράκιση του εγχειρήματος που έχει να κάνει τουλάχιστον με την προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου (ΕΧΣ). Θυμίζω ότι σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία και ειδικότερα με τον Ν.4269/2014 (ΧΩΠΟΜΕ) αλλά και με τον νέο νόμο που τον αντικατέστησε, το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να παράσχει θεσμική κάλυψη και πλήρη προστασία για το σύνολο των προτεινόμενων ρυθμίσεων και των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ τους, είναι το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) του άρθρου 8 του Ν.4269/2014. Τα ΕΧΣ καταρτίζονται «για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας ή για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους».

Ο άλλος κίνδυνος έχει να κάνει με την κακοδαιμονία της ανούσιας πολιτικής αντιπαράθεσης που ενίοτε ξεκινάει χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Το παραλιακό μέτωπο είναι άριστη προεκλογική μακέτα για κάθε Δήμο αλλά και για την Περιφέρεια. Οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα έχουν προθέσεις υποψήφιων Δημάρχων που σίγουρα θα σχετίζονται με το θέμα. Θα ήταν ευτύχημα να είχαμε μία προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου μέσα στο 2019.

Αν ξεπεράσουμε όμως τους παραπάνω κινδύνους και άλλους που ίσως προκύψουν από τον αναγκαίο χρόνο που χρειάζεται το εγχείρημα και από την προσπάθεια να μπει τάξη στα όποια συμφέροντα και αφού υποδεχτούμε ομαλά την αναγκαία μητροπολιτική προσέγγιση, ο δρόμος παραμένει μακρύς και απαιτητικός. Στα πλαίσια της ωρίμανσης θα χρειαστεί η εκπόνηση πολλών μελετών πολεοδομικών και άλλων και θα καταγραφεί η ανάγκη δράσεων και ενεργειών που θα έχουν ως σκοπό να υποστηρίξουν με τα αποτελέσματα τους και τα δεδομένα τους την επιδιωκόμενη συνολική στοχοθεσία.

Η αίσθηση πολλών είναι πως κάτι τόσο μεγαλόπνοο θα «ξεθυμάνει» με τον καιρό και πως τα μεγάλα προβλήματα χωροταξίας και ιδιοκτησιακού πολυκερματισμού δεν θα επιτρέψουν την απροσπέλαστη πρόσβαση σε ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο. Η «πόλη» που μπορεί να περηφανεύεται ότι είναι μοναδική, είναι η ίδια «πόλη» που κατάφερε να μην έχει ψηφισμένο ρυθμιστικό σχέδιο. Δεν υπάρχει άλλος καιρός για χάσιμο. Μετά από μακροχρόνιο λήθαργο είναι ώριμες οι συνθήκες να προχωρήσουμε σε ένα οραματικό και απαιτητικό σχεδιασμό της ταυτότητας της πόλης μας για τα επόμενα πολλά χρόνια. Κάτι κινείται επιτέλους και ήρθε η ώρα να τρέξουμε. Ας το πράξουμε χωρίς προσωπικές πολιτικές ατζέντες και κοιτώντας μόνο μπροστά.

Πάρης Τσογκαρλίδης

MSc in Engineering Economic Systems & Operations Research, Stanford University.

Πρώην Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολεοδομίας Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη. Επενδυτικός Σύμβουλος & Ηλεκτρολόγος Μηχανικός.

«Ριβιέρα» Θεσσαλονίκης: Όραμα ή πραγματικότητα;

Δημοσιεύτηκε στο Liberal στις 17/9/2017

Σχεδόν καθημερινά γίνεται πολύς λόγος για την επένδυση στο Ελληνικό η οποία έχει εξελιχθεί σε ένα σήριαλ, χωρίς τέλος, από πολλές απόψεις. Καθώς περιμένουμε να «δούμε» τελικά αν υπάρχουν δάσος και αρχαία στο Ελληνικό, θα σας μεταφέρω νοερά  στο «Ελληνικό» της Θεσσαλονίκης. Το αναξιοποίητο παραλιακό της μέτωπο.

Η πολιτική πρωτοβουλία για το θαλάσσιο μέτωπο και την Παράκτια Ζώνη Θεσσαλονίκης είναι μια παλιά και πικρή ιστορία. Αφήνοντας την πιο πρόσφατη πρωτοβουλία που εντάσσονταν στο πρόγραμμα Θεσσαλονίκη 2012-2014 και ένα ανασυνταγμένο Σχέδιο Ρυθμιστικού που ποτέ δεν ψηφίστηκε περάσαμε στις δηλώσεις Μπουτάρη ότι η νέα παραλία δεν είναι και τόσο ωραία. Μία πόλη που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει αντίστοιχες Ευρωπαϊκές και μη, δεν έχει καταφέρει ακόμη να συγκεράσει απόψεις, μελέτες και οράματα, ώστε  να μπορούμε να απολαύσουμε και να εκμεταλλευτούμε ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο που να ξεκινάει από το Καλοχώρι και να φτάνει ως το Αεροδρόμιο Μακεδονία και γιατί όχι ως το Αγγελοχώρι. Μία πόλη που για την ανάπλαση της νέας παραλίας της οι γκρίνιες συνεχίζονται και τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα καλά κρατούν, παρόλο που αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς (brand name).

Ήρθε η ώρα να περάσουμε από την παράθεση σκέψεων και προβληματισμών, σε μία πρωτοβουλία συνεννόησης για την ανάπτυξη του θαλασσίου μετώπου και της Παράκτιας Ζώνης του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Το βασικό ερώτημα που τίθεται δεν έχει να κάνει με το πόσο αναπτυξιακή ήταν η ανάπλαση της νέας παραλίας. Αυτό έγινε. Έχει να κάνει με την έλλειψη πραγματικής ατζέντας για αυτό που εδώ και χρόνια έπρεπε να γίνει πράξη. Ευλόγως λοιπόν γεννιούνται ερωτήματα, για παράδειγμα, σχετικά με το πόσες μαρίνες μπορούν να είναι αναγκαίες ή με το αν είναι απαραίτητη και βιώσιμη η θαλάσσια συγκοινωνία.

Θέλοντας κάποιος να απαντήσει στο βασικό ερώτημα τι κάνουμε από εδώ και πέρα και στα πλαίσια του όποιου Στρατηγικού Σχεδίου του Δήμου Θεσσαλονίκης για την αξιοποίηση και ανάδειξη του θαλασσίου μετώπου καταλήγει στα παρακάτω βασικά συμπεράσματα.

-          Το θαλάσσιο μέτωπο δεν πρέπει να αφορά μόνο στο τμήμα που είναι εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θεσσαλονίκης

-          Το αστικό μέρος του θαλασσίου μετώπου πρέπει να περιλαμβάνει και περιοχές που βρίσκονται εγγύς του δυτικού ορίου του Δήμου Θεσσαλονίκης καθώς και ανατολικά τα τμήματα περιοχών του Δήμου Καλαμαριάς και του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη.

-          Όλοι οι Δήμοι που συμμετέχουν πρέπει να στοχεύσουν συντεταγμένα στο συνολικό εγχείρημα και όχι στις επιμέρους ρυθμίσεις που θα αφορούν τις περιοχές τους.

-          Το θαλάσσιο μέτωπο θα είναι Μητροπολιτικό και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπισθεί

Ας μην ξεχνάμε ότι για το σύνολο της περιοχής υπάρχουν τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) των Δήμων που είναι εναρμονισμένα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης (ΡΣΘ) και τα οποία θα αποτελέσουν την αφετηρία του σχεδιασμού.

Τι λείπει λοιπόν και δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε ως πόλη και ως πολίτες το υπέροχο αυτό θαλάσσιο μέτωπο;

Προσωπική μου άποψη, όπως ανέφερα και παραπάνω, είναι ότι το μόνο που λείπει είναι μια πρωτοβουλία συνεννόησης που θα φέρει στο ίδιο τραπέζι Δήμους και Περιφέρεια και θα οδηγήσει στην κατάρτιση ενός Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου (ΕΧΣ) και θα θωρακίσει θεσμικά στον μέγιστο βαθμό το σύνολο του περιεχομένου για το θαλάσσιο μέτωπο. Μια πρωτοβουλία μου θέτει τα πραγματικά δεδομένα,  προσπαθεί να βάλει επιτέλους τάξη στα όποια συμφέροντα και εκμεταλλεύεται το όποιο αρχιτεκτονικό πόνημα ή μελέτη  διάσπαρτα υπάρχει σε κάθε δημόσιο φορέα και στο Τεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης.

Έτσι θα τεθεί ο οδικός χάρτης για την προσέλκυση επενδύσεων, αναπτυξιακής προοπτικής ενός ενιαίου παραλιακού μετώπου, μίας «Ριβιέρας» θα τολμούσα να πω της Θεσσαλονίκης μας. Μια πόλη μοναδική σε ομορφιά και πολυπολιτισμική ταυτότητα, που δεν κατάφερε να έχει ψηφισμένο Ρυθμιστικό Σχέδιο δεν έχει περιθώριο μεμονωμένης πολιτικής ατζέντας.

 Πάρης Τσογκαρλίδης

MSc in Engineering Economic Systems & Operations Research, Stanford University

Πρώην Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολεοδομίας Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη

Επενδυτικός Σύμβουλος & Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

 

Μια δεύτερη ευκαιρία ακόμη και στα πενήντα

Αναρτήθηκε στο myportal.gr στις 4-5-2017
Επιχειρείς, δημιουργείς, προσφέρεις θέσεις εργασίας, πληρώνεις φόρους, καταναλώνεις και κάποια στιγμή πέφτεις έξω. Πέφτεις έξω, όχι γιατί είσαι «μπαταχτσής» ή γιατί αγόρασες με δανεικά μια βιλλάρα ή ένα αυτοκίνητο πέρα των οικονομικών σου δυνατοτήτων. Πέφτεις έξω γιατί πολύ απλά η δουλειά σου έτσι όπως την ήξερες άλλαξε. Είσαι βιοτέχνης, κατασκευαστής, έμπορος και μέσα στα χρόνια της κρίσης ήσουν ήδη ανοιγμένος. Είχες ανοιχτεί τόσο γιατί επιζητούσες μεγαλύτερο τζίρο άρα προστιθέμενη κερδοφορία, είτε γιατί λόγω του επαγγελματικού Ελληνικού φιλότιμου έκανες πλάτες σε πελάτες σου που για χρόνια ήταν υγιείς και φάγατε ψωμί μαζί.

Στην σημερινή οικονομική κρίση που έχει ήδη οδηγήσει σε τρία μνημόνια, η παραπάνω περιγραφή είναι μία συνηθισμένη κατάσταση για πολλούς που ανήκαν στην άλλοτε δυνατή μεσαία τάξη και σήμερα είναι νεόπτωχοι. Ζουν ανάμεσα μας, είναι κοντά στα πενήντα και παραπάνω, είναι πολλοί, μεγάλωσαν και σπούδασαν τα παιδιά τους και τώρα χρωστάνε στα ασφαλιστικά τους ταμεία, έχουν μαυρισμένο ΑΦΜ και αν είναι τυχεροί κάνουν κανένα μεροκάματο στην μαύρη εργασία που ανθεί ή σε κάποιον Δήμο. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να είναι για λύπηση και ανήκουν στην ομάδα των ανθρώπων της δημιουργίας και της προκοπής.

Πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζονται με τη ρητορική «ας πρόσεχαν» και ότι πιθανότατα «βγάλαν» τα λεφτά που δανείστηκαν από τις τράπεζες έξω και τώρα το «παίζουν» φτωχοί. Σίγουρα ανάμεσα τους υπάρχουν και τέτοιοι και μην έχετε αμφιβολία ότι ζουν ζωή χαρισάμενη σε σχέση με την σημερινή πραγματικότητα. Πιθανότητα επιχειρούν ήδη με άλλο ΑΦΜ ή με έδρα στην όχι και τόσο μακρινή Βουλγαρία.

Αυτοί ωστόσο που τους ξεχάσαμε ως Πολιτεία δεν είναι άχρηστοι, ούτε πονηροί. Μπορεί να φοροδιαφύγαν την εποχή των «παχιών αγελάδων», μπορεί να αντιμετώπισαν το κράτος ως δυνάστη των κερδών τους ή ως περαστικό εισπράκτορα, δεν σταμάτησαν όμως να δημιουργούν και να επιχειρούν. Τους έχουμε σήμερα ανήμπορους και χωρίς δεύτερη ευκαιρία και τους «κοπανάμε» ασφαλιστικές εισφορές και πρόστιμα γιατί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να εκκαθαρίσουν τις εταιρίες τους. Κάποιοι τυχεροί θα χάσουν κάποια από τα ακίνητα που αγοράσαν την καλή εποχή καθώς οι τράπεζες θα πλειστηριάσουν ότι μπορούν. Κάποιοι όμως ίσως και να χάσουν την πρώτη κατοικία τους όταν ολοκληρωθεί η αναγκαία διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

Το σίγουρο ωστόσο είναι πως αν τους δινόταν μια ευκαιρία να ξαναεπιχειρήσουν πολλοί θα είχαν ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα και ίσως να μπορούσαν σε μία πραγματική οικονομία να ξαναδημιουργήσουν.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε για αυτούς τους ανθρώπους;

Πρέπει πρώτα από όλα να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη τους και να τους δώσουμε φορολογικά κίνητρα να ξαναενταχθούν στον επαγγελματικό στίβο ή στην αγορά εργασίας. Οι εταίροι ή οι μέτοχοι των υπό εκκαθάριση εταιριών που είναι πολλές, μπορούν να περνάνε από μια διαδικασία αξιολόγησης ώστε για αυτούς που αποδεδειγμένα πέσαν έξω να παγώνουν οι προστιθέμενες εισφορές. Αν μάλιστα με τη διαδικασία ενός προσωρινού ΑΦΜ καταφέρουν να επιχειρήσουν να διαγράφονται οι εξωφρενικές εισφορές που συσσωρεύτηκαν ανάλογα με τα χρόνια που θα επιχειρήσουν. Ούτως ή άλλως μπαίνοντας στον επιχειρηματικό στίβο θα είναι υποχρεωμένοι να εισφέρουν στον ασφαλιστικό τους φορέα και να πληρώσουν τους σχετικούς φόρους έστω και μειωμένους για κάποιο χρονικό διάστημα. Η δε πρώτη κατοικία να προστατεύεται δια σχετικού νόμου μόνο για όσους αποδεδειγμένα βρίσκονται στη διαδικασία εύρεσης εργασίας ή δεύτερης ευκαιρίας στο επιχειρείν.

Λύσεις και προτάσεις μπορούν να υπάρξουν με ιδιαίτερα ευεργετικό όφελος τόσο για την οικονομία όσο και για τους ίδιους. Δεν θα μπορούσα να μην σχολιάσω και το γιατί ένας συνταξιούχος που θέλει να επιχειρήσει να τον ωθούμε να το κάνει παρανομώντας και να μην του δίνουμε τη σχετική δυνατότητα χωρίς να χάνει τα συνταξιοδοτικά του δικαιώματα του παρά μόνο προσωρινά.

Πρέπει ως λαός να σταματήσουμε να μιζεριάζουμαι και να γίνουμε εμμονικοί μόνο με την δουλειά. Το μόνο που λείπει είναι αυτό το περιβάλλον που θα δώσει το σχετικό κίνητρο. Και σίγουρα η περιστασιακή εργασία στο Δημόσιο με νέα γενιά συμβασιούχων καθώς και η προκαταβολή φόρου 100% για όλους ανεξαιρέτους που επιχειρούν και δηλώνουν κερδοφορία δεν βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. 

Πάρης Τσογκαρλίδης

Επενδυτικός Σύμβουλος

Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη

Ένα ρεαλιστικό όραμα για τη "Ριβιέρα" της Θεσσαλονίκης

Δημοσιεύτηκε στη Voria.gr στις 21-1-2017

Είναι δεδομένο πως στη σημερινή οικονομική συγκυρία της χώρας μας όπου οι πόροι δεν περισσεύουν και επιτυχία θεωρείτε να πετυχαίνουμε τα στοιχειώδη, όσοι ασχολούμαστε με την Αυτοδιοίκηση δίνουμε έναν άνισο αγώνα. Ως Αντιδήμαρχος του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη δεν αρκέστηκα «στο κλείσιμο της τρύπας» στο οδόστρωμα, στην έναρξη λειτουργίας της Πολεοδομίας στην Πυλαία, ούτε μεταξύ άλλων στην συμβασιοποίηση ενός κουτσουρεμένου τεχνικού προγράμματος με έκπτωση 50% ώστε να μπορεί να βγει ο προϋπολογισμός. Παράλληλα με τις υποχρεώσεις της θέσης με την οποία με τίμησε ο Δήμαρχος και τον σχεδιασμό που χαράξαμε με την επανεκλογή μας, οραματίστηκα.  Με την απαραίτητη και πολύτιμη βοήθεια των υπηρεσιών μελέτησα καλύτερα την περιοχή μας που εκτείνεται από τον ορεινό Χορτιάτη και καταλήγει στην παραλία της Πυλαίας, και τόλμησα να ονειρευτώ. Και επειδή τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα μόνο όταν τα μοιράζεσαι, θα σας βάλω να συμμετέχετε νοερά σε μία όμορφη εικόνα που πιστέψτε με μπορεί να υλοποιηθεί.

Φανταστείτε λοιπόν στα νότια του Δήμου μας, στην Πυλαία μέσω της οποίας εισπράττουμε σχεδόν το 50% των δημοτικών τελών μας και δραστηριοποιούνται πάμπολλες εμπορικές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, να αποκτούσαμε «εκ του θαύματος» ένα προσβάσιμο παραλιακό μέτωπο με μαρίνα, συνδετήριες οδούς, αθλοπαιδιές, ξενοδοχείο, αγορά, ποδηλατοδρόμο, αίθουσες ψυχαγωγίας, θαλάσσια συγκοινωνία, ακόμα και στάση μετρό.

Φανταστείτε ακόμη και μία εικόνα ενός ενιαίου θαλάσσιου μετώπου της Θεσσαλονίκης μας πολεοδομικά ρυθμισμένου, που θα περιλαμβάνει τον Δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης (έχει ΓΠΣ του Ν.2508/97, υπό δημοσίευση) τον Δήμο Θεσσαλονίκης (έχει εγκεκριμένο ΓΠΣ του Ν.1337/83 και υπό εκπόνηση ΓΠΣ του Ν.2508/97 στο Β1 υποστάδιο του) τον Δήμο Καλαμαριάς (έχει ΓΠΣ του Ν.2508/97 εγκεκριμένο και δημοσιευμένο στο ΦΕΚ) και τον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη (έχει ΓΠΣ του Ν.2508/97, υπό δημοσίευση εδώ και τρία χρόνια!!).

Περπατήστε νοερά από το Καλοχώρι ως το Αεροδρόμιο «Μακεδονία», και ανεβείτε σε ένα ποδήλατο για βόλτα ή για να μεταφερθείτε στη δουλειά σας. Βρείτε διέξοδο προς τη θάλασσα με προσβάσιμο ναυταθλητισμό και υποδομές. Διασκεδάστε σε πλωτές εξέδρες και επισκεφτείτε τις μαρίνες για χρήση σκαφών και ψυχαγωγία.

Όχι δεν είναι παραμύθι. Δεν είναι πολιτική ανέξοδη διαφήμιση μιας Ριβιέρας της Θεσσαλονίκης, ούτε εξαγγελία τύπου αερόστατου Μπουτάρη και θα εξηγήσω αναλυτικά γιατί.

Καταρχήν όπως ανέφερα παραπάνω το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνει τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) των όμορων Δήμων που είτε ολοκληρώθηκαν, είτε βρίσκονται υπό έγκριση εδώ και πολύ καιρό χωρίς προφανή αιτία. Είναι δεδομένο ότι θα απαιτηθούν μελέτες για την υλοποίηση της ανάδειξης του θαλασσίου μετώπου που ενδεικτικά περιλαμβάνουν πολεοδομικές μελέτες επέκτασης – αναθεώρησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, πολεοδομικές μελέτες επέκτασης του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη, μελέτες αστικού σχεδιασμού του Δήμου Καλαμαριάς, μελέτη θαλάσσιας συγκοινωνίας και ενσωμάτωση στο υπάρχων συνολικό σχεδιασμό, μελέτη επέκτασης μέσου σταθερής τροχιάς και ενσωμάτωση στον συνολικό σχεδιασμό, μελέτη ΟΛΘ κλπ.

Όλες αυτές οι μελέτες μπορούν να ανατεθούν άμεσα με διαγωνιστική διαδικασία που θα αποφέρει λόγω της σημερινής μνημονιακής πραγματικότητας εκπτώσεις της τάξεως του 60% και άνω. Αποτέλεσμα αυτών των αναθέσεων δε θα ήταν μόνο η εξασφάλιση εργασίας και αντικειμένου μελέτης στον κλάδο των μηχανικών σε τοπικό επίπεδο και όχι μόνο, που ας μην ξεχνάμε πόσο έχει πληγεί από την επτάχρονη οικονομική συρρίκνωση, αλλά πάνω από όλα η προετοιμασία για ένα ενιαίο έργο πνοής που θα αλλάξει ριζικά την εικόνα της πόλης μας.

Σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία και ειδικότερα με τον Ν.4269/2014 (ΧΩΠΟΜΕ) αλλά και με τον νέο νόμο που τον αντικατέστησε, το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να παράσχει θεσμική κάλυψη και πλήρη προστασία για το σύνολο των προτεινόμενων ρυθμίσεων και των αλληλοεξαρτήσεων μεταξύ τους, είναι το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) του άρθρου 8 του Ν.4269/2014. Τα ΕΧΣ καταρτίζονται «για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας ή για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους».

Από τα παραπάνω συνάγεται επομένως εύκολα, πως ο νόμος παρέχει έναν πάγιο/ επίσημο τρόπο για την χωροθέτηση μεγάλων και ενδεχομένως επιβαρυντικών δραστηριοτήτων που στο προγενέστερο πλαίσιο ήταν κατά κανόνα εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Η εκπόνηση και έγκριση ΕΧΣ, το οποίο εγκρίνεται με Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ), θωρακίζει θεσμικά στον μέγιστο βαθμό το σύνολο του περιεχομένου για το θαλάσσιο μέτωπο, ασχέτως της πορείας ολοκλήρωσης και έγκρισης των ΓΠΣ του Ν.2508/97 των εμπλεκόμενων Δήμων, που άλλωστε θα λειτουργήσουν για τις υπόλοιπες περιοχές των παραπάνω Δήμων.

Για να επανέλθουμε στην πραγματικότητα θα αναρωτηθεί κανείς που έχει ασχοληθεί με το θέμα πως είναι δυνατόν να γίνουν αυτά όταν χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό εξακολουθεί να βρίσκεται περισσότερη από τη μισή Ελλάδα. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα (Καθημερινή «Χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό», Γιώργος Λιάλιος, 19.12.2016) στα 17 χρόνια που ίσχυσε το προηγούμενο νομικό πλαίσιο για την εκπόνηση των γενικών πολεοδομικών σχεδίων ολοκληρώθηκε μόλις το 16% των μελετών που ανατέθηκαν, ενώ ακόμα 31% βρίσκεται σε εξέλιξη. Χαρακτηριστικό είναι ότι το πρώτο γενικό πολεοδομικό σχέδιο εγκρίθηκε... 10 χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου! Με το δε ισχύον εδώ και μια διετία πλαίσιο, που μάλιστα πρόσφατα αντικαταστάθηκε, δεν εγκρίθηκε κανένα νέο πολεοδομικό σχέδιο, αφού δεν είχαν καθοριστεί οι απαραίτητες προδιαγραφές.

Τι είναι αυτό λοιπόν που φταίει για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα και να επέλθει μια υπερτοπική ανάπτυξη στην Θεσσαλονίκη μας; Μελέτη που εκπονήθηκε από την αρχιτέκτονα Σουλτάνα Βεζυριαννίδου (η οποία εργάζεται στη διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας- Θράκης)  καταλήγει ως εξής: «Ως γενικό συμπέρασμα μπορεί να υποστηριχθεί ότι το όλο σύστημα κατάρτισης, παρακολούθησης, επίβλεψης και έγκρισης των ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ είναι χαοτικό και ανεπαρκές, δυσλειτουργικό και αναποτελεσματικό σε κάθε επίπεδο και χαρακτηρίζεται από αδυναμία συνεργασίας μεταξύ φορέων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και τοπικών κοινωνιών».

Η έλλειψη συνεννόησης των Δημάρχων της, από μερικούς αποκαλούμενης, Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης είναι δεδομένη και πολλές φορές στηρίζεται σε έλλειψη εμπιστοσύνης λόγω παρελθόντος. Η πραγματοποίηση κατά το παρελθόν - και δυστυχώς συνεχίζεται ακόμη -  αποσπασματικών μελετών από διάφορους φορείς που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους είναι ενδεικτική της αντιμετώπισης κάθε οράματος. Η λοξοδρόμηση σε κάθε σχεδιασμό λόγω εναλλαγής της πολιτικής σκυτάλης και τον αντίστοιχων προσώπων είναι η βασική αιτία του χαμένου χρόνου για την πόλη μας. Η έλλειψη συνεννόησης η μόνη αιτία κάθε καθυστέρησης.

Η σημερινή πραγματικότητα ωστόσο δεν επιτρέπει άλλες καθυστερήσεις. Μια πόλη μοναδική σε ομορφιά και πολυπολιτισμική ταυτότητα, που δεν κατάφερε να έχει Ρυθμιστικό Σχέδιο και παλεύει ακόμη να δει τι θα κάνει με το Λιμάνι και την Διεθνή Έκθεση δεν έχει περιθώριο μεμονωμένης πολιτικής ατζέντας.

Προσωπικά ως πολίτης αυτής της πόλης αλλά και ως ένας από τους πολλούς αιρετούς που βιώνω την πραγματικότητα της μη αυτοδιοίκητης Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σας κατέθεσα το όνειρο μου. Και αν ο Βραζιλιάνος συγγραφέας  Πάουλο Κοέλιο (Paulo Coelho), έγραψε στον Αλχημιστή τη  διάσημη πια φράση «Όταν θέλεις κάτι, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να τα καταφέρεις», εγώ ταπεινά προσκαλώ όλους τους Θεσσαλονικείς Αλχημιστές απλά να συνεννοηθούμε.

Πάρης Τσογκαρλίδης

Πρώην Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολεοδομίας Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη

Επενδυτικός Σύμβουλος & Ηλεκτρολόγος Μηχανικός